Dünyada enerji fiyatlarını artışı ve karbon vergisinin gündeme gelmesi ile birlikte, devletler, yakıt giderlerini ve karbon salınımını azaltmak için çeşitli tedbirler uygulamakta ve konu ile ilgili yasal düzenlemeler yapmaktadırlar.
Bu kapsamda, dünyada ilk defa, ABD Çevre Koruma Ajansı ve Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi, ağır hizmet tipi araç yakıt verimliliği ve sera gazı standartları için bir yönetmelik yayınlamıştır. Yönetmelikle yapılan en önemli yenilik, ağır hizmet tipi çekiciler tarafından çekilen römorklarla ilgili düzenlemelerdir. Kurallara uyumdan, römork üreticileri ile lastik üreticileri sorumlu olacaklardır.
Bu değişiklik, 7 milyar galon dizel ve 100 milyon metrik ton CO2 azalması anlamına gelmektedir. Bu, Kaliforniya'daki tüm binek otomobilleri ve kamyonları bir yıl boyunca trafikten çekmekle aynı anlama gelmektedir. Ülkemiz, yakıt ihtiyacının tamamını ithal etmektedir ve bunun bedelini, TL karşısında sürekli değer kazanan döviz ile ödemektedir. Bu nedenle, tasarruf edilen her gram yakıt, önem taşımaktadır. Bu nedenle, ABD’nin bu düzenlemesini gündeme getirerek, benzer düzenlemelerin ülkemizde de yapılabilirliğini dikkatlere sunmak istedim.
Yakıt tasarrufu sağlayan ne gibi teknolojik eklemeler bulunuyor?
Kamyon taşımacılığı sektöründe, taşınması gereken farklı mal türlerine uygun çok çeşitli römork konfigürasyonları ve boyutları bulunmaktadır. Bu karmaşıklığı basitleştirmek için, aşağıdaki tablodaki gibi bir gruplandırma yapılmıştır. Görüldüğü üzere, her boyuttaki kutu tipi kuru yük kamyonlarının ve frigorifik römorkların mevzuata uyumluluk için ; aerodinamik bir yapı, düşük yuvarlanma direncine (LRR) sahip lastik ve lastik şişirme basıncı yönetimi teknolojilerinin kombinasyonlarını kullanması beklenmektedir. Açık kasalar, tankerler, * ve konteyner şasileri gibi * römork türlerini içeren kapalı kasa olmayan römorklar ise, düşük yuvarlanma dirençli lastikler ve lastik basıncı yönetim sistemleri kullanmalıdırlar
Yönetmelik nasıl çalışıyor?
Kural, kutu dışı römork üreticileri için oldukça basittir, çünkü bu römorkların belirli seviyelerde LRR lastiklerini kullanmak ve ayrıca lastik basınç sistemlerini kurmak için belirli kuralları takip etmesi gerekir. Kutu tipi römorklar için, aerodinamik teknolojilere yönelik gereksinimler işleri biraz karmaşıklaştırmaktadır. İlk olarak, römork üreticisi, satmayı planladığı römork modellerinin ve konfigürasyonlarının her birinin aerodinamik performansını bulmalıdır. Her römork modeli, römorkun aerodinamik test sırasında nasıl performans gösterdiğine bağlı olarak bir aerodinamik tipe atanır. 7 aerodinamik tip için bazı örnek teknolojiler aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Gördüğünüz gibi, artan tip numarası , artan aerodinamik gelişmişlik seviyeleri anlamına gelmektedir. En sağdaki sütunda gösterildiği gibi, kutuların her birine varsayılan bir yakıt tüketimi tasarruf yüzdesi atanır.
Aşağıdaki şekil, hem tip numaralarının temel dağılımını hem de düzenlemenin bir sonucu olarak beklenen tasarruf oranlarındaki değişiklikleri göstermektedir. Zaman ilerledikçe uyumluluğu sağlamak için yan etekler ve arka uç aparatların kombinasyonlarını kullanması gereken yüksek verimli Tip V ve VI römorkların sayısının artacağı görülüyor.
Ek teknolojilerin maliyetleri
Filo genelinde, ek teknoloji maliyetleri, römorkun türüne bağlı olarak yaklaşık 200 ila 1.400 dolar arasında değişmektedir. Bu römork teknolojisi yatırımlarının büyük çoğunluğunun bir yıl içinde kendini amorti etmesi beklenmektedir. Araştırma Birleşik Devletler ve Kanada römork yakıt tasarrufu teknolojilerinin maliyetinin son 5-7 yılda önemli ölçüde düştüğünü göstermiştir. Son yıllarda benzer teknolojilerin alımının hızlandığı görülmektedir, düzenlemenin yokluğunda bile teknolojinin sağladığı tasarruf , konuyu filolar için bir oldukça çekici hale getirmiştir.
Yönetmelik, römorklar için kanıtlanmış uygun maliyetli verimlilik ve tasarruf teknolojilerinin daha hızlı benimsenmesini sağlayacak ve ayrıca lastikler, aerodinamik tasarımlar ve ağırlık azaltmada sürekli yeniliği teşvik edecektir. ABD, ayrıca bu tür yatırımlar için şirketlere destek sağlamaktadır.
Yakıt giderleri, AB bölgesinde ortalama olarak taşıma şirketlerin giderlerinin %24’ü seviyesinde iken, ülkemizde % 50-55 seviyesindedir. Yakıttan tasarruf edilen her miktar, şirketlerin bilançolarına olumlu olarak yansıyacaktır. Yazıda belirtilen aeorodinamik teknolojik aparatlara (Rüzgar saptırıclar ve yönlendiriciler vs..) sahip römorklar yollarımızda çok ender görülmektedir. Şirketleri bu konuda yatırıma özendirmek için, eğitimler verilmeli, ayrıca devlet yatırıma destek vermelidir. Ancak, bu desteklerden faydalanmak isteyen şirketler, sürücülerine güvenli ve ekonomik sürüş eğitim aldırmalı, araçların hızlarını 90 km/h ile sınırlandırmalıdırlar. Bu şartları yerine getirmeyen ve sürekliliğini sağlamayan şirketlere verilen destekler, faizi ile birlikte geri alınmalıdır.
Bu tedbirler yanında, son yıllarda geliştirilen yeni teknolojilerde dikkate alınmalıdır. Bunlar, römorklara güneş panellerinin konması, elektrik üreten akslar , elektrik motorlu akslar gibi teknolojilerdir.
